احکام ۱۹ مرجع تقلید درباره راه ثابت شدن اول ماه

حضرت آیت الله العظمی سید علی سیستانی (حفظه الله) :
مسأله ۱۷٠٠ ـ اول ماه به چهار چیز ثابت مىشود :
اول : آنکه خود انسان ماه را ببیند .
دوم : عدّهاى که از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا مىشود ، بگویند ماه
را دیدهایم . و همچنین است هر چیزى که بواسطه آن یقین پیدا شود ، یا
اطمینان از یک منشأ عقلائى پیدا شود .
سوم : دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیدهایم ، ولى اگر صفت ماه را
بر خلاف یکدیگر بگویند ، اول ماه ثابت نمىشود . و همچنین است اگر انسان
یقین یا اطمینان به اشتباه آنها داشته باشد ، یا شهادت آنان مبتلا به معارض
ـ یا در حکم معارض ـ باشد ، مثلاً اگر گروه زیادى از مردم شهر استهلال
نمایند ولى بیش از دو نفر عادل کسى دیگر ادعاى رؤیت ماه را نکند ، یا آنکه
گروهى استهلال کنند و دو نفر عادل از میان آنان ادعاى رؤیت کنند ، و دیگران
رؤیت نکنند ، حال آنکه دو نفر عادل دیگر در میان آنها باشد که در دانستن
جاى هلال ، و در تیز بینى مانند آن دو عادل اول باشند و آسمان صاف باشد و
مانع احتمالى از دیدن آن دو نباشد ، در اینچنین موارد اول ماه به شهادت دو
عادل ثابت نمىشود .
چهارم : سى روز از اول ماه شعبان بگذرد که بواسطه آن اول ماه رمضان ثابت
مىشود ، و سى روز از اول ماه رمضان بگذرد که بواسطه آن ، اول ماه شوال
ثابت مىشود .
حضرت آیت الله میرزا جواد تبریزی (رحمت الله علیه) :
مـسـالـه ۱۷۳۹
اول ماه به چند چیز ثابت مى شود: اول – آنکه خود انسان ماه را ببیند.
دوم – عـده اى کـه از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا مى شود, بگویند ماه را دیده ایم .
و همچنین است هر چیزى که بواسطه آن یقین یا اطمینان پیدا شود.
سـوم – دو مـرد عـادل بـگـویند که در شب ماه را دیده ایم , ولى اگرصفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند, اول ماه ثابت نمى شود.
چهارم – سى روز از اول ماه شعبان بگذرد که بواسطه آن اول ماه رمضان ثابت مى
شود, و سى روز از اول رمضان بگذرد که بواسطه آن , اول ماه شوال ثابت مى
شود.
حضرت آیت الله شیخ حسین وحید خراسانی (حفظه الله) :
مسأله ۱۷۳۸ ـ اوّل ماه به چند چیز ثابت مى شود:
(اوّل) آن که خود انسان ماه را ببیند.
(دوم) عدّه اى که از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا مى شود بگویند ماه را
دیده ایم ، و همچنین است هر چیزى که به واسطه آن یقین یا اطمینان پیدا شود.
(سوم) دو مرد عادل بگویند که در یک شب ماه را دیده ایم ، ولى اگر صفت ماه
را بر خلاف یکدیگر بگویند ، اوّل ماه ثابت نمى شود ، و همچنین اگر قابل
تصدیق نباشند ، مثل این که آسمان صاف باشد و ......